Σε αυτό το αφιέρωμα συγκεντρώνουμε υλικό, σχολικές γιορτές συναδέλφων, χρονικά, δραστηριότητες, ποιήματα, πεζά, ταινίες που αφορούν το μεγάλο αντιφασιστικό αγώνα του λαού μας ενάντια στον ιταλικό φασισμό και το γερμανικό ναζισμό (1940 – 1944).
Το υλικό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την οργάνωση σχολικών γιορτών την 28η Οκτώβρη, για την καλύτερη οργάνωση της διδασκαλίας που αφορά τα γεγονότα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου αλλά και για την καλύτερη ενημέρωση των συναδέλφων για τα γεγονότα της εποχής.
Εννοείται πως η ποικιλότροπη αξιοποίηση ή διασκευή των υλικών που δημοσιεύεται εδώ είναι ελεύθερη από όλες και όλους τους συναδέλφους με μοναδικό περιορισμό να μην γίνεται χρήση για εμπορικούς λόγους.
Α. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ, ΓΕΛΟΙΟΓΡΑΦΙΕΣ, ΑΦΙΣΕΣ, ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ
ΚΛΙΚ στην εικόνα, για να μεταφερθείτε στον σύνδεσμο:
.
Β. ΝΤΟΚΥΜΑΝΤΕΡ
α) Κινηματογραφικό συνεργείο του ΕΛΑΣ 1943 1945 - Όλα τα φιλμ
Πρόκειται για το σύνολο της παραγωγής σε φιλμ από το κινηματογραφικό συνεργείο του ΕΛΑΣ, (ή ορθότερα, το φωτοκινηματογραφικό συνεργείο του ΕΛΑΣ), που έχει διασωθεί. Κάτι λιγότερο από 11 λεπτά.
Δόθηκαν στην Ταινιοθήκη της Ελλάδας από την Ολυμπία και τον Κώστα Παπαδούκα, αδελφό του Θανάση Παπαδούκα, (οπερατέρ του κινηματογραφικού συνεργείου του ΕΛΑΣ, από το φθινόπωρο του 1944 μέχρι λίγο μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας).
Πριν από τον Θανάση Παπαδούκα, την δουλειά αυτή έκανε ο οπερατέρ Ιωάννης Νισυρίου, με μία μηχανή που είχαν βρει «σε κάτι κιβώτια γερμανικά μαζί με φιλμ, τραβηγμένα και ατράβηχτα», όπως διηγείται ο ίδιος ο Θανάσης Παπαδούκας.
Πληροφορίες για όσα περιγράφει η κάθε σκηνή δείτε από ΕΔΩ!
.
β) Ιταλογερμανική εισβολή, Κατοχή, Απελευθέρωση
Πέντε κινηματογραφικά αποσπάσματα μικρής διάρκειας.
.
γ) Ντοκουμέντα της Κατοχής
Καταγραφή της καθημερινότητας και των δεινών που υφίσταντο οι Αθηναίοι εξαιτίας της γερμανικής κατοχής, από τον ερασιτέχνη κινηματογραφιστή Άγγελο Παπαναστασίου.
Δείτε το πρώτο μέρος
Δείτε το δεύτερο μέρος
.
δ) Ελληνοϊταλικός πόλεμος
Σύντομο (8,5 λεπτών) αφιέρωμα στον ελληνοϊταλικό πόλεμο.
.
ε) «Ζωγράφοι στα βουνά της ελεύθερης Ελλάδας, 1941-1945«, Ντοκυμαντέρ της Ρένας Χριστάκη (ΕΡΤ, 1983)
Οδοιπορικό στα βουνά, που έζησαν και πολέμησαν οι Αντάρτες, μέσα από τα μάτια των καλλιτεχνών του Αγώνα, ζωγράφων και φωτογράφων.
.
Γ. ΤΑΙΝΙΕΣ
α) Ο Ντούτσε αφηγείται πώς …κατέκτησε την Ελλάδα, του σκιτσογράφου Σταμάτη Πολενάκη.
Εξαιρετική ταινία μικρού μήκους (και η πρώτη κινούμενων σχεδίων που φτιάχτηκε στην Ελλάδα – τύπου «Μίκυ-Μάους» όπως γράφει ο σκηνοθέτης).
Μέσα σε 6,5 λεπτά ξετυλίγεται ο απόλυτος εξευτελισμός του Μουσολίνι και της φασιστικής εκστρατείας του εναντίον της χώρας μας.
.
β) «Education for Death – The making of the Nazi» (ελληνικός τίτλος: «Εκπαίδευση για θάνατο – Η δημιουργία ενός Ναζί», του Gregor Ziemer
Αντιναζιστική ταινία κινουμένων σχεδίων μικρού μήκους (10΄) του 1943, από τον Ουώλτ Ντίσνεϋ.
.
γ) «Η ζωή είναι ωραία», του Ρομπέρτο Μπενίνι
Ιταλική δραματική κωμωδία, παραγωγής 1997, σε σκηνοθεσία Ρομπέρτο Μπενίνι και σε σενάριο του ίδιου μαζί με τον Βιντσέζο Τσέραμι.
Εξαιρετική αντιπολεμική ταινία, γι” αυτό και της συγχωρούνται κάποιες (σημαντικές, αν ήταν ιστορική ταινία) ιστορικές ανακρίβειες. Αν και το φιλμ δεν είναι παιδικό, συνιστάται ανεπιφύλακτα για την ΣΤ΄ τάξη.
Λόγω του μεγάλου μεγέθους της είναι χωρισμένη σε δύο μέρη.
Δείτε το α΄ μέρος
Δείτε το β΄ μέρος
.
δ) «Ψηλά τα χέρια Χίτλερ«, του Ροβύρου Μανθούλη
Αντιπολεμική ταινία του 1962, με τον Θανάση Βέγγο και τον Ανέστη Διαμαντόπουλο.
.
ε)«Ο Μεγάλος Δικτάτορας«, του Τσάρλι Τσάπλιν
(Δυστυχώς στα αγγλικά. Στο YouTube πάντως, κυκλοφορούν κάποια -έστω ολιγόλεπτα αποσπάσματα- της ταινίας με ελληνικούς υπότιτλους.)
.
στ) «Το ξυπόλητο τάγμα«, του Γκρεγκ Τάλλας (Γρηγόρη Θαλασσινού)
Ελληνική ταινία του 1954 (που αναγνωρίσθηκε διεθνώς, αλλά όχι στην Ελλάδα), η οποία αφηγείται την ιστορία των παιδιών του Παπάφειου ορφανοτροφείου της Θεσσαλονίκης και την προσπάθειά τους να επιβιώσουν τα σκληρά χρόνια της Κατοχής, όταν οι Γερμανοί επιτάξανε το ορφανοτροφείο και τα πέταξαν στους δρόμους.
.
ζ) «Ο ουρανός«, του Τάκη Κανελλόπουλου (παραγωγής 1962)
Μία από τις κορυφαίες αντιπολεμικές ταινίες του παγκόσμιου κινηματογράφου. Βασίστηκε σε διηγήσεις ανθρώπων που έζησαν τον πόλεμο του ’40.
(ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Η ταινία είναι χωρισμένη σε 9 (περίπου δεκάλεπτα) μέρη, τα οποία όμως διαδέχονται το ένα το άλλο αυτόματα, χωρίς να χρειαστεί να κάνετε άλλη ενέργεια πέρα από την επιλογή αναπαραγωγής στο πρώτο βίντεο.
Αν, πάλι, θέλετε τα αποσπάσματα ξεχωριστά, πατήστε ΕΔΩ!)
.
Δ. ΔΙΑΦΟΡΑ
α) Εικονική αναπαράσταση των πολεμικών επιχειρήσεων του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου, σε μορφή PowerPoint
ΚΛΙΚ στην εικόνα, για να μεταφερθείτε στον σύνδεσμο (Μην ξεχάσετε να ανοίξετε τον ήχο!):
Αν θέλετε να το δείτε σε συνεχόμενη προβολή, πατήστε ΕΔΩ!
.
β) Ρεμπέτικα «πολεμικά» τραγούδια
Συνεισφορά των ρεμπετών (Βαμβακάρης, Χατζηχρήστος, κλπ.) στην εμψύχωση του λαού στον ελληνοϊταλικό πόλεμο, με γνωστά τους -κυρίως- τραγούδια, τραγουδισμένα με επίκαιρους πολεμικούς στίχους.
ΚΛΙΚ στην εικόνα, για να μεταφερθείτε στον σύνδεσμο:
Αν θέλετε περισσότερα ρεμπέτικα, πατήστε ΕΔΩ!
.
γ) Μνήμες της Κατοχής
Πλούσιο υλικό από το «Ψηφιακό Σχολείο»
.
Ε. ΓΙΟΡΤΕΣ – ΧΡΟΝΙΚΑ-ΘΕΑΤΡΙΚΑ-ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
(Σημείωση: Τα κείμενα παρατίθενται όπως έχουν αποσταλεί από τους συντάκτες τους, χωρίς άλλη επεξεργασία από εμάς.)
Πατήστε πάνω στους τίτλους, για να κατεβάσετε τα αρχεία στον υπολογιστή σας.
α) Μικροί Ήρωες στον αγώνα για την Ελευθερία
του Δημήτρη Μαριόλη
Θεατρική διασκευή από τον «Μικρό Ήρωα» του Στέλιου Ανεμοδουρά και το διήγημα του Δ. Ψαθά «Οι πιτσιρίκοι»
.
β) Ψηλά τα χέρια Χίτλερ!
του Δημήτρη Μαριόλη
Θεατρική παράσταση για τη γιορτή της 28ης Οκτώβρη
.
γ) Γιορτή 28 Οκτώβρη
της Ρούλας Καρανίκα
.
δ) «Καλησπέρα σας κύριε Δικτάτορα»
από την Ρούλα Καρανίκα
.
ε) Δυο φυλλάδια με δραστηριότητες σχετικές με τα μυθιστορήματα της Άλκης Ζέη «Το καπλάνι της βιτρίνας» και «Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου» (Για τις μεγάλες τάξεις του Δημοτικού)
Για να κατεβάσετε τα φυλλάδια, πατήστε εδώ:
«Το καπλάνι της βιτρίνας»
«Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου»
.
στ) i. Το χρονικό της εποποιίας του ’40
ii. Ανθολογία κειμένων – ποιημάτων
iii. «Tο αγόρι με τις ριγέ πιτζάμες» – Δραστηριότητες στην τάξη
της Ελένης Παπαποστόλου
.
ζ) Τα σκληρά χρόνια της Κατοχής μέσα από τα μάτια των παιδιών
Χρονικό, ποιήματα και κείμενα για την εποχή, μαζί με διασκευασμένα αποσπάσματα από το μυθιστόρημα «Ο Μεγάλος Περίπατος του Πέτρου» της Άλκης Ζέη. Συνοδεύονται από προβολή παρουσίασης.
Επιμέλεια: Λαμπρινή Σκέρλου
.
ΣΤ. ΚΕΙΜΕΝΑ
α) Κώστας Βάρναλης: Η βουβή επέτειος
Χρονογραφημα του Κ. Βάρναλη στον “Ρίζο της Δευτέρας” στις 28/10/1947, για την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου, πιο επίκαιρο από ποτέ…
β) Γ. Μαργαρίτης: Η Ελλάδα και οι Έλληνες του ’40
γ) Νίκος Ποταμιάνος: Για την 28η Οκτωβρίου
Σκοπός του παρακάτω κειμένου είναι να λειτουργήσει ως στήριγμα για όποιους εκπαιδευτικούς θα ήθελαν να συνδέσουν την γιορτή της 28ης Οκτωβρίου με μια αντιφασιστική στάση, η οποία δυστυχώς αποκτά στις μέρες μας νέα επικαιρότητα.
(Το είδαμε στο Alfavita.)
δ) Γιάννης Σκαλιδάκης: Λαϊκή και αντιλαϊκή αυτοδιοίκηση στην Κατοχή και τον Εμφύλιο
ε) Η Αθήνα της Κατοχής
Αφιέρωμα στην καθημερινή ζωή της κατοχικής Αθήνας, από το ένθετο περιοδικό «7 ΗΜΕΡΕΣ» της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ (25/4/1999)
στ) Η Μαύρη Αγορά και οι ακίνητες περιουσίες που άλλαξαν χέρια την περίοδο της Κατοχής (1941-1944)
Έρευνα του Παν. Σάμιου
ζ) 6 Απριλίου 1941: Η γερμανική επίθεση
Αφιέρωμα στον φοβερό Απρίλη του ’41, από το ένθετο περιοδικό «7 ΗΜΕΡΕΣ» της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ (7/4/2002)
η) «Το αυγό του φιδιού: Ο φασισμός και ο ναζισμός στην Ευρώπη»
Αφιέρωμα του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (Ε.ΚΕ.ΒΙ.) διαρθρωμένο σε 3 ενότητες:
i. η ερμηνεία του φασιστικού-ναζιστικού καθεστώτος και το ιστορικό του πλαίσιο,
ii. ο φασισμός-ναζισμός στην καθημερινή ζωή,
iii. φασισμός-ναζισμός και τέχνη.