Καθηγητής: Λοιπόν, έτοιμοι για ορθογραφία;

Μαθητής: Κύριε, δεν διάβασα ορθογραφία.

Καθηγητής: Πάλι Άγγελε; Και την προηγούμενη φορά η ορθογραφία σου ήταν γεμάτη λάθη. Μου φαίνεται πως τελευταία τεμπελιάζεις πολύ και μάλλον πρέπει να καλέσω τη μαμά σου.

Μαθητής: Κύριε, αλήθεια σας λέω! Διαβάζω πάντα την ορθογραφία και μετά δε θυμάμαι τίποτα. Όλο τα μπερδεύω.

Καθηγητής: Όλο δικαιολογίες είσαι Άγγελε.

 

Πολλές φορές οι καθηγητές χρειάζεται να αντιμετωπίσουν περιπτώσεις μαθητών με διαφορετικές μαθησιακές δυσκολίες. Πως μπορούν όμως να βοηθήσουν ουσιαστικά το μαθητή που αντιμετωπίζει μια τέτοια δυσκολία όταν δεν γνωρίζουν ποιες ακριβώς μπορεί να είναι αυτές; Παρακάτω θα δούμε ποιες είναι μερικές από τις πιο συχνές κατηγορίες μαθησιακών δυσκολιών.

Μαθησιακές Δυσκολίες

Οι λεγόμενες μαθησιακές δυσκολίες αποτελούν μια ανομοιγενή ομάδα διαταραχών, οι οποίες είναι εγγενείς, τις έχει κανείς σε όλη τη διάρκεια της ζωής του και οφείλονται σε δυσλειτουργίες του κεντρικού νευρικού συστήματος. Εκδηλώνονται ως σημαντικές δυσκολίες στην πρόσκτηση και χρήση ικανοτήτων ακρόασης, ομιλίας, ανάγνωσης, γραφής, συλλογισμού ή μαθηματικών ικανοτήτων.
Οι μαθησικές δυσκολίες δεν έχουν καμία σχέση με τη νοητική καθυστέρηση ή με προβλήματα που μερικές φορές παρουσιάζονται σε συμπεριφορές αυτοελέγχου, κοινωνικής αντίληψης ή κοινωνικής αλληλεπίδρασης. Επίσης, οι μαθησιακές δυσκολίες δεν έχουν να κάνουν με πολιτισμικές διαφορές ή με το είδος της διδασκαλίας που δέχεται κανείς, καθώς είναι, όπως είπαμε παραπάνω, εγγενείς.

Οι μαθησιακές δυσκολίες που έχουν διαγνωσθεί και περιγραφεί από την επιστήμη μπορούν να χωριστούν στις παρακάτω κατηγορίες:

Ειδικές Γλωσσικές Δυσκολίες
Ο μαθητής δυσκολεύεται να κατανοήσει ή ακόμα και να παράγει λόγο ενώ σε περιπτώσεις που το καταφέρνει, η παραγωγή ήχων (άρθρωση) γίνεται με δυσκολία. Εμφανής είναι επίσης η δυσκολία μετατροπής ιδεών σε λόγο (έκφραση) και/ή κατανόησης των λεγομένων του συνομιλητή.

Ειδική Μαθησιακή Δυσκολία στην Ανάγνωση
Ο μαθητής αργεί να μάθει το μηχανισμό της ανάγνωσης σε σχέση με τους συμμαθητές του ενώ η ανάγνωσή του είναι συλλαβιστή και κομπιαστή. Κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης έχει μειωμένη κατανόηση του κειμένου ενώ τις περισσότερες φορές αγνοεί τα σημεία στίξης. Συγχέει τα γράμματα που μοιάζουν οπτικά (π.χ. γ-χ, π-τ) και αντιστρέφει ή αλλάζει τη σειρά των γραμμάτων σε λέξεις. (π.χ. αντί "έτσι" διαβάζει "έστι"). Σε ορισμένες περιπτώσεις προσπαθεί να μαντέψει λέξεις παρασυρόμενος από κάποια γνωστή του συλλαβή (π.χ. βλέπει καντήλι, διαβάζει μαντήλι).

Ο μαθητής παρουσιάζει μια επίμονη δυσκολία στην ικανότητα για ορθογραφημένη γραφή και μόνο, ενώ η ικανότητα για ανάγνωση καλλιεργείται απρόσκοπτα και φτάνει στο αναμενόμενο επίπεδο βάσει της ηλικίας και της νοητικής ικανότητας του κάθε μαθητή. Τα γραπτά του μαθητή, λόγω δυσγραφίας, είναι συνήθως ακατάστατα με μουτζούρες και πολλά ορθογραφικά λάθη ακόμη και σε λέξεις που έχει διδαχθεί. Παράλληλα ο μαθητής αδυνατεί να τηρεί βασικούς γραμματικούς κανόνες και δεν κρατάει τις αποστάσεις μεταξύ των λέξεων.

Ειδική Μαθησιακή Δυσκολία στην Αριθμητική (Δυσαριθμησία)
Ο μαθητής με τη συγκεκριμένη δυσκολία παρουσιάζει διαταραχές στην απόκτηση των μαθησματικών ικανοτήτων του αφού δυσκολεύεται με τις βασικές πράξεις της πρόσθεσης, της αφαίρεσης και την εκμάθηση των κανόνων του πολλαπλασιασμού.

Δυσλεξία
Στην περίπτωση της δυσλεξίας ο μαθητής παρουσιάζει μια απροσδόκητη αποτυχία ή πολύ χαμηλή επίδοση στην ανάγνωση και τη γραφή, που δε δικαιολογεί η ηλικία, οι εκπαιδευτικές ευκαιρίες και το νοητικό επίπεδό του. Η νοημοσύνη του είναι φυσιολογική - μέχρι και πολύ υψηλή - και η συμπεριφορά του δείχνει πως είναι πολύ πιο έξυπνος από ότι φανερώνει η επίδοσή του στην ανάγνωση, στη γραφή και μερικές φορές στην αριθμητική. Η άρθρωσή του και η ομιλία του είναι φυσιολογικές αλλά ο μαθητής χαρατκηρίζεται συχνά, εσφαλμένα βεβαίως, ως τεμπέλης και αδιάφορος για τα σχολικά μαθήματα λόγω των επιδόσεών του.
Χαρακτηριστικά της συμπεριφορά του δυσλεκτικού παιδιού

• Δυσκολία στη διάκριση αριστερού - δεξιού.
• Σύγχυση ως προς το κυρίαρχο χέρι, μάτι, πόδι.
• Δυσκολίες στην αντίληψη των εννοιών της διαδοχής, σειράς και διεύθυνσης (π.χ. Βορράς - Νότος, ημέρες εβδομάδας ...).
• Δεν μπορούν να συγκεντρώσουν την προσοχή τους για ικανοποιητικό χρονικό διάστημα ανάλογα με την ηλικία τους σε μια συγκεκριμένη δραστηριότητα.
• Ενδεχόμενη κινητική αδεξιότητα ή υπερκινητικότητα.
• Σύγχυση στην αντίληψη της έννοιας του χρόνου (π.χ. χθες - αύριο).
• Δεν οργανώνουν καλά τη μελέτη τους, την εργσία τους, τον προσωπικό τους χώρο. Δεν συγκρατούν το πρόγραμμα των υποχρεώσεών τους και έτσι δεν ανταποκρίνονται με συνέπεια. Μπορεί να είναι ακατάστατα ή αδέξια.
• Μικρής έκτασης και διάρκειας βραχύχρονη μνήμη.